De kogel is door de kerk. Noem het gerust het konijn uit de hoge hoed. KLM's nieuwe topman, Pieter Elbers, heeft zijn rechterhand gekozen, René de Groot. Een man van de praktijk. Oud KLM-gezagvoerder en de laatste jaren op eigen verzoek in een functie aan de grond als manager van de Technische Dienst. Een self made man... Uit hetzelfde hout gesneden als Pieter Elbers, die met recht en reden een marinier in KLM-pak genoemd mag worden.
De KLM-president laat met zijn keuze en de inmiddels benoemde René de Groot als statutair directeur zien, dat hij kiest voor draagvlak op de werkvloer. Precies dat waaraan het de KLM de laatste jaren heeft ontbroken. Geen woorden maar daden, duidelijkheid en vertrouwen. Het was vooral dat vertrouwen waaraan het de laatste jaren binnen de KLM van hoog tot laag ontbrak.
Een oud gezegde wil dat een dak gerepareerd moeten worden als het mooi weer is. Bij de KLM kon daarop niet worden gewacht en moesten middenin een zware crisis vergaande maatregelen worden genomen, zoals het in de uitvoering helaas minder fraaie ontslag "op staande voet" van de kortstondige president directeur Camiel Eurlings.
Wat nu in het nieuwe directieteam nog ontbreekt, is een commercieel strateeg. Het wachten is daarbij op de noodzakelijke en voor iedereen duidelijke visie, want die ontbreekt nog steeds, zowel in Amstelveen als in Parijs. Wat is het plan?
Wat is het masterplan, hoe gaan de kostenbesparingen er uitzien, wel of geen gedwongen ontslagen? Al jaren achtereen worden wel maatregelen aangekondigd, beplakt met vage motto's, die tot 2020 reiken. Maar wat precies, waar en hoe blijft onbenoemd. Wat dat betreft lieten directies in Nederland en Parijs de tienduizenden medewerkers al veel te lang in onzekerheid; dat heeft veel vertrouwen verspeeld.
De tijd zal het leren of Pieter Elbers en zijn "geen woorden maar daden" team vanuit Parijs de ruimte krijgen om de tering naar de nering te zetten. Vooralsnog lijkt een goede relatie met de vakbonden gegarandeerd, zij het explosief. Als oud VNV-president kent René de Groot het klappen van de zweep. Gevoeligheden als de pensioengerechtigde leeftijd, die op de agenda staat om te worden opgetrokken van 56 naar 60 jaar, blijven hindernissen. Benieuwd hoe die in de toekomstige hordeloop genomen zullen worden.
De benoeming van Pieter Elbers' rechterhand, René de Groot, die als vice-president bij de Technische Dienst als manager succesvol naam maakte en ook in de uitwisseling met Air France grote waardering genoot, zou er ook wel eens kunnen duiden dat KLM en Air France langzaam worden omgevormd tot "operating' carriers", profiterend van bijvoorbeeld een gezamenlijke Technische Dienst en andere nu gespreide eigen afdelingen. Pas dan kan de Frans-Nederlandse luchtvaartcombinatie optimaal profiteren van de synergetische effecten die met de fusie werd beoogd.
Voor een nieuw Air France-KLM is het noodzakelijk dat de nationale gevoelens - binnen en buiten de KLM - en wellicht misschien uiteindelijk zelfs wel het KLM blauw en het kroontje op de staart van de vliegtuigen moeten verdwijnen.
Misschien klopt dan wellicht toch de suggestie voor een nieuwe naam die jaren geleden op het hoofdkantoor van Air France in Parijs al prijkte in een vertrouwelijk document: FRENCH EUROPEAN AIRLINES…. Al bij de veel te goedkope overname van KLM, is daarvoor gewaarschuwd. Nu lijkt in elk geval een langzame integratie van beide maatschappijen noodzakelijk en onontkoombaar.
Arnold Burlage
[email protected]
