Met groeiende ergernis volg ik de discussies in kranten, media, op social media en ook in politiek Den Haag over de link die steeds maar weer wordt gelegd tussen reizigers en vakantiegangers aan de ene, en de verspreiding van het coronavirus aan de andere kant. Met als klap op de vuurpijl de uitlating van Jaap van Dissel dat vakantievierende Nederlandse jongeren in Spanje en Zuid Frankrijk waarschijnlijk de oorzaak zijn van de tweede golf in Nederland. Inmiddels is gebleken dat deze uitlating aantoonbaar, OMT-lid Marion Koopmans nuanceerde deze uitlating meteen, veel te voorbarig is geweest maar het leed is publicitair alweer geschied.
Héél kwalijk als dé wetenschapper van dit moment zich schuldig maakt aan doelredeneren. Het wordt nog kwalijker omdat hij beweerde dat dit wellicht gevolgen zou moeten hebben voor ‘reizen’ in de context van corona.
De wetenschap moet zich bezighouden met wetenschap en niet met het ventileren van meningen. En de topman van het RIVM zou zich moeten onthouden van dit soort voorbarige uitspraken. Het berokkent de reissector enorme schade, financieel maar met name imagotechnisch.
De framing dat reisgedrag een van de belangrijkste oorzaken is van de verspreiding van het virus is, net als de uitspraak van Van Dissel, niet gebaseerd op harde feiten. Die geven een ander beeld. De cijfers van het internationaal zeer gerespecteerde Robert Koch Instituut (RKI) geven een realistisch beeld van de rol van reizen en toerisme in relatie tot coronaverspreiding. Slechts 0,2 procent van de besmettingen vindt tijdens het vervoer (inclusief vliegen) plaats, 2,5 procent in hotels en ruim tachtig procent in en om het huis en op het werk. Van alle besmette reizigers is tachtig procent geïnfecteerd tijdens familiebezoek in Oost-Europa, de Balkan en Turkije.
Op het vliegveld van Frankfurt werden de resultaten van de teststraat geanalyseerd. Van alle geteste passagiers bleek 0,76 procent positief. Die besmette passagiers kwamen opvallend weinig uit de top tien vakantielanden. Toegegeven; dit zijn Duitse cijfers maar waarom zouden die anders zijn dan in Nederland?
Ik roep al maanden, en daar ga ik gewoon mee door tot het tegendeel is bewezen, dat we met elkaar geen reis- of vakantieprobleem hebben maar een gedragsprobleem. Het maakt niet uit wȧȧr je bent maar hoe je je gedraagt! Feestend in Spanje of feestend in een Leids studentenhuis of zingend in een kerk in Staphorst; de plek is irrelevant als je de coronaregels aan de laars lapt. Sterker nog; het strand op een Grieks eiland was deze zomer echt ongevaarlijker dan het strand in Bloemendaal. Datzelfde gold deze zomermaanden voor het terras in Rome vergeleken met het terras op het Leidseplein.
Frank Oostdam
Directeur ANVR
Deze column staat ook in de oktober-editie van Luchtvaartnieuws Magazine. Bestel een los exemplaar of neem een voordelig abonnement.