Luchtvaart is een dynamische bedrijfstak. Altijd in beweging en nieuwe grenzen verkennend. Dat is het romantische beeld dat veel mensen van de luchtvaart hebben. Ingewijden weten wel beter: Luchtvaart is verworden tot een bedrijfstak met moordende concurrentie en evenveel slechte managers als in de rest van het bedrijfsleven.

Waar het vroeger nog voor menig scholier een jongensdroom (m/v) was om later piloot te worden en verre oorden te bezoeken, is het tegenwoordige beeld wel even anders. Natuurlijk zijn er nog die gelukkigen, die tegen een riant salaris regelmatig overnachten in de betere hotels rond de wereld. Zij zijn echter de minderheid, de happy few. En hoe lang zij er nog van kunnen genieten is onderhand de vraag.Veel maatschappijen zijn fors in de kosten aan het snijden. Er wordt bezuinigd op van alles en nog wat, inclusief het vliegend en technisch personeel.

Ook de waardering voor de vliegers, zowel materieel als immaterieel, is aan hevige inflatie onderhevig. Maximale uren proberen te persen uit de volgens het management te duur betaalde krachten lijkt het devies. Daarnaast zijn er bedrijven die op duidelijke wijze het personeel te verstaan geven dat het ze niet uitmaakt hoeveel ervaring mensen opbouwen, het interesseert ze niks en daar is het gat van de deur.

Ik voorzie dan ook op termijn een radicale verandering in het imago en de invulling van het beroep van verkeersvlieger. Salarissen gaan achteruit, de kosten voor een opleiding worden een individuele verantwoordelijkheid van de vlieger, er komt minder zekerheid in standplaats en contractduur, forse ontwrichting van het gezinsleven vanwege de grote flexibiliteit die geëist wordt is de norm, dus het vak wordt steeds onaantrekkelijker. De traditionele kandidaten (gezond, goed opgeleid, intelligent en zelfstandig) zullen straks bedanken voor de eer en een baan met meer perspectief zoeken buiten de vliegerij. De maatschappijen zullen zich dus moeten richten op een andere categorie kandidaten, mensen die genoegen nemen met een lage levensstandaard en veel ongemak. De scheepvaart is ons op die weg al voorgegaan.

Al met al zal deze bedrijfstak verworden tot een weliswaar streng gereguleerde, maar onherroepelijk op een lagere standaard opererende industrie, waarbij noodgedwongen meer en meer de nadruk op techniek gelegd gaat worden in plaats van op menselijk inzicht, ervaring en creativiteit. Geweldig nieuws voor de aandeelhouders, of we er als burger en consument blij mee moeten zijn, betwijfel ik. Pay peanuts, get monkees…

Maar het instant geluksgevoel in de portemonnee zal het, zoals altijd, toch winnen van de langetermijnvisie op de nationale economie en veiligheid. Denkt u daar maar aan terug als straks uw pensioen niet meer opgebracht kan worden of een vliegongeval een economisch aanvaard risico is geworden.

Norman Meyer
Secretaris Onafhankelijke Vliegersvereniging Nederland