Met de relatief grootste Consumentenbond van de wereld (Bron: CB) die vijftig jaar geleden al begon met het tellen van lucifers in een doosje - om verongelijkt vast te stellen dat er niet overal evenveel in zaten - leerde de Nederlandse consument al vroeg klagen en …’niet goed geld terug’. Vooral dat laatste werd snel populair.
In 1970 werd de eerste geschillencommissie opgericht en in 2010 kan de Nederlandse consument - uniek in de wereld - bij 46 geschillencommissies terecht om geld terug te vragen. Het ‘goede’ nieuws is dat ook de luchtvaart zich onlangs met een geschillencommissie in het ‘niet goed geld terug’ circuit stortte. In een tijd dat menig treinretourtje Amsterdam meer kost dan een vliegretourtje Bordeaux kan je nu ook bij vertraging geld terugkrijgen. Sinds een Haarlemse kantonrechter de vraag voorlegde aan de juristen van het Europees Hof is het hek van de dam. Terwijl de luchtvaart de grootste crisis in zijn bestaan doormaakt, maatschappijen honderden miljoenen verlies lijden en terrorismedreiging de hele bedrijfsvoering ontregelt, besloten juristen in al hun wijsheid dat passagiers na drie uur vertraging recht hebben op schadevergoeding. En dat hoef je Nederlanders maar één keer te zeggen. Laat maar komen die vertragingen! Met een goed boek en een biertje in de Spaanse zon ‘verdien’ je met vergoedingen van 250 euro zo je vakantie terug.
De boeteregeling is geboren vanuit een onderbuikgevoel en de rare gedachte dat maatschappijen belang zouden hebben bij vertragingen. Overal circuleert dat ene voorbeeld van 24 uur vertraging, verwijten van te krappe planning, achterstallig onderhoud, te weinig reserveonderdelen, geen reserve-bemanning, waarvan de klant de dupe is. En inderdaad, hou voor een tarief van 74 euro alle ballen maar eens in de lucht én een vliegtuig aan de grond als reserve.
Consumenten willen een spel zonder nieten, voor een dubbeltje op de eerste rang maar ook honderd procent veiligheid. En daar wringt de schoen. Want wat doet een captain als voor de start een waarschuwingslampje niet uitgaat of de weerradar niet werkt? Neemt hij de gok of roept hij de technische dienst erbij met het risico van vertraging en een dreigende claim van 180 x 250 euro? Het is een nare gedachte dat deze eenzijdige aandacht voor de consument in de hand werkt dat menig waarschuwingslampje in de toekomst misschien genegeerd gaat worden. Maar als dat bekend wordt, zijn het ook weer juristen die daar als eerste schande van zullen spreken. Nogal wrang dat juist deze beroepsgroep zich aan iedere ‘niet goed is geld terug’ procedure onttrekt. Na tien jaar doet 75 procent van de advocaten (met soms uurtarieven waarvoor de KLM je op en neer naar New York vliegt) nog steeds niet mee aan hun eigen geschillencommissie.
Paul Ruijs
Juridisch adviseur
