Volgens de NS is de prijsstijging nodig om de oplopende kosten te dekken. Verschillende politici trokken aan de bel, omdat het openbaar vervoer voor reizigers daardoor steeds duurder wordt. Tegelijk gaat de dienstverlening er niet bepaald op vooruit: op veel trajecten hebben forensen dagelijks te kampen met overvolle treinen.

De NS wil nu de tariefstijging door verschillende maatregelen dempen. “Er zal minder buffer worden aangehouden, met als doel om op drukke dagen minder materieel te hoeven onttrekken voor onderhoud. De NS zal zich bij deze maatregelen uiteraard wel inspannen om voldoende materieel beschikbaar te houden om in de toekomst op de vervoersvraag in te kunnen spelen, door het betreffende materieel nu ‘koud’ terzijde te stellen”, alduss de minister.

“De aanpassing van het materieelpark betekent dat het risico wordt verhoogd dat reizigers op bepaalde momenten te maken krijgen met drukkere treinen, vooral in de (hyper)spits op dinsdag en donderdag, vooral in het najaar en met name in de Randstad. Daarom zal het kabinet in overleg treden met de NS over een aanpassing van de bodem- en streefwaarden van de prestatie-indicatoren rondom zitplaatskans.”

In aanvulling op de aanpassing van het materieelpark neemt NS ook gerichte kostenbesparingsmaatregelen in de dienstverlening, die de NS binnen de gemaakte afspraken in de Concessie voor het Hoofdrailnet 2025-2033 kan uitvoeren. “Hierbij gaat het onder meer om het vervangen van eersteklas- door tweedeklasstoelen in een deel van het materieelpark om bestaande treinen beter te benutten en het herzien van het aanbod van kortingsproposities”, schrijft de minister.

De bovenstaande maatregelen zijn volgens hem lastig, maar wel noodzakelijk om een NS-bijdrage aan het dempen van tariefstijgingen mogelijk te maken. “Het kabinet is blij dat de NS voor het dempen van de tariefstijging niet hoeft te schrappen in het aantal treindiensten ten opzichte van het huidige aanbod. Het kabinet en de NS realiseren zich wel dat de financiële situatie, gecombineerd met de achterblijvende vervoersvraag, maken dat een uitbreiding van het treinaanbod in de komende jaren complex en uitdagend zal zijn. Het ministerie en de NS zullen dan ook de komende jaren stap voor stap gaan bezien of en hoe dit verantwoord mogelijk is.”

Reizigersvereniging Rover vindt de prijsstijging van treinkaartjes in 2026 niet te verantwoorden. Volgens directeur Freek Bos van de vereniging betekenen duurdere kaartjes "weer een stap naar minder reizigers voor het hele openbaar vervoer".

De reizigersorganisatie hoopt dat de Tweede Kamer geld vrijmaakt om de nieuwe prijsstijging (deels) te voorkomen, zoals al eerder gebeurde. Nu is dat nog niet het geval. "Het is alleen maar teleurstellend dat de reiziger dit nu alsnog op z'n bordje krijgt. We roepen de Tweede Kamer daarom op het kabinet terug te fluiten en te zorgen dat er ook dit jaar wordt ingegrepen."