De Verenigde Staten verplichten sinds eind vorig jaar luchtvaartmaatschappijen om bewapende veiligheidsagenten mee te nemen op vluchten van en naar de VS. De eis is bedoeld om de ‘veiligheid van het luchtverkeer te vergroten’. De reacties uit de luchtvaartwereld waren gemengd. De veiligheid wordt immers niet per definitie vergroot door gewapende bewakers mee te sturen. Wapens kunnen ook tegen je gebruikt worden en een kogel door de wand van een drukcabine op een hoogte van 10 km heb je ook liever niet. Het lijkt er op dat het doel vooral is het gevoel van veiligheid te verhogen. De vraag is echter of het verstandig is daarvoor risico’s te introduceren die wellicht groter zijn dan het risico dat men zegt te willen verkleinen.

Het is het alles overheersende probleem van onze moderne mediacratie. Politieke besluitvorming wordt regelmatig gestuurd door hype in plaats van door verstand. Gegeven de verhoudingen zal die gang van zaken echter ook bij dit onderwerp niet ter discussie gesteld worden. Zeker niet door de luchtvaartmaatschappijen.

Sputterend lijkt men zich neer te leggen bij de eis van de VS. De IATA verwoordde het heel mooi. “We willen geen wapens aan boord van een toestel, en zeker niet in een cockpit’, aldus een woordvoerder. De IATA vindt echter ook dat áls Sky Marshals meevliegen, de gezagvoerder dat altijd moet weten. Men is tegen, maar ja. Op eerdere Amerikaanse verzoeken waren slechts een paar maatschappijen ingegaan, maar nu het een eis is zal de rest wel volgen.

Deze praktische instelling kenmerkt de sector. Over de voor en tegens van wapens aan boord kan iedereen wel iets bedenken. Feit is dat, als we naar de Verenigde Staten willen blijven vliegen, we wel zullen moeten. Een maatschappij als de KLM heeft simpelweg geen keus. Niet vliegen is geen optie. Wapens aan boord zijn misschien niet wenselijk, maar het moet het nu maar zo goed mogelijk in worden gepast. Het onvermijdelijke is nu eenmaal onvermijdelijk.

Dat maakt het gelijk een nationale zaak. Ook Nederland kan zich moeilijk afsluiten voor de Verenigde Staten. Wat voor juridische bezwaren er mogelijk ook zijn, ze moeten opgelost worden. We kunnen het ons niet permitteren het niet te doen. Het moet niet omdat het leuk is om mensen met wapens de lucht in te sturen, het moet niet omdat de KLM het zo graag wil en het hoeft ook niet uit winstbejag. Het moet omdat luchtvaart de enige fysieke link is tussen de VS en Nederland. Geen vluchten naar de VS is vergelijkbaar met het afsluiten van alle wegen naar Duitsland. Dat zou vervelend zijn voor Duitsland, maar rampzalig voor Nederland.

In een zeldzaam staaltje van samenwerking lijken KLM en de overheid snel tot een oplossing van de praktische problemen te komen. Het zou prettig zijn als de overheid altijd zo daadkrachtig op zou treden. Misschien dat het kerstreces wel een positieve invloed heeft. Geen lastige kamervragen over de plussen en minnen van de politieke, economische, sociale, morele en maatschappelijke aspecten van het meesturen van gewapende wachters. Gewoon doen. Bestuurlijk en ambtelijk Den Haag kan nog een voorbeeld nemen aan de luchtvaartsector. Als het moet, dan moet je het goed doen. Op een zo verantwoord en veilig mogelijke manier. Ook al zijn de eisen of regels nog zo onbegrijpelijk. Verzet moet gepleegd worden waar het zin heeft en dat is hopelijk ooit op internationaal niveau.

Benno Baksteen
Voorzitter Platform Nederlandse Luchtvaart en Gezagvoerder Boeing 777
www.pnl.nl