De Nederlands-Britse psycholoog Aldert Vrij benadrukte in januari nog eens dat iedereen, zonder uitzondering, liegt. Op schijnbaar onnozele vragen van veiligheidsbeambten voor een vlucht over de oceaan, zoals “Bent u lid van een terroristische organisatie?”, of “Vervoert u illegale drugs?”, zal iedereen ontkennend antwoorden. Maar personeel op luchthavens als Hato en Schiphol probeert wanhopig voor het vliegen de echt gevaarlijke leugenaars er toch uit te pikken.

Echter, de drugskoerier met koffer of buik vol cocaïne is een totaal ander mens dan de terrorist, die de boel wil opblazen. De drugskoerier heeft alles wat hij voor zijn handel moest doen, al gedaan voor de vlucht en wenst een onopvallende, rustige, snelle vlucht, zonder oponthoud. Hij houdt zich zoveel mogelijk koest en probeert niet op te vallen.

De terrorist moet daarentegen alles nog doen in het toestel tijdens de vlucht. Zo had Umar Farouk Abdulmutallab, de Nigeriaanse student-terrorist die Northwest Airlines-vlucht NW253 van Amsterdam naar Detroit probeerde op te blazen een stapel kussentjes verzameld, wriemelde lang en met grote herhaling in zijn onderbroek onder een stapel dekens en stak vervolgens de boel in brand, wat totaal mislukte.

Het is voor geoefende en ervaren psychologen al moeilijk om leugenaars van niet-leugenaars te onderscheiden, laat staan voor beveiligingsbeambten, zonder veel opleiding, en betaald tegen minimumloon. Daarom laat men het screenen van passagiers nu over aan ingewikkelde dure machines. De meningen zijn zeer verdeeld over hoe efficiënt die dingen werken. Zo gaat men er in Israël vanuit dat ze slechts 30 tot 40 procent van de drugskoeriers opsnuffelen en nog geen tien procent van de terroristen. Israël blijft dus de voorkeur geven aan menselijke leugendetectors, met lange vragenlijsten en vooral oogcontact.

Vanuit hun standpunt is Hato dus zo lek als een mandje, en een wijd open poort voor drugskoeriers en terroristen, want niemand stelt vragen en niemand probeert leugenaars eruit te pikken. Israëlische bedrijven, gespecialiseerd in beveiliging, hebben dat de afgelopen jaren de Minister van Justitie herhaaldelijk laten weten. Zou de zwijgzaamheid van veiligheidsbeambten wellicht te wijten zijn aan politici die nog steeds ruziemaken over welke taal er gesproken zou moeten worden?

Jacob Gelt Dekker